Als professional in zorg, hulpverlening of onderwijs heb je een impactvol vak. Je helpt mensen om te worden wie ze willen zijn, ook wanneer het leven tegenzit. Het ACT4life-model is een praktisch instrument dat jou en je cliënten, patiënten of leerlingen hierbij ondersteunt. Het geeft inzicht in gedrag en bouwt aan levensvaardigheden.
Accceptance and Commitment Therapy (ACT)
ACT is in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw ontwikkeld door (o.a.) Steven Hayes PhD. en ontstaan uit de contextuele gedragswetenschap. Het bouwt voort op bestaande kennis, maar met voortschrijdend inzicht. Oorspronkelijk is ACT ontworpen om cliënten tijdens psychologische behandeling te ondersteunen in het versterken van de psychologische flexibiliteit. Dit houdt in dat je ondanks negatieve gedachten en gevoelens een leven kunt leiden, dat (weer) gericht is op die dingen die er voor jou werkelijk toe doen.
Gaandeweg bleek dat de zes veranderstrategieën die tijdens ACT gestimuleerd worden, niet alleen effectief zijn als therapie. Het zijn bovenal levensvaardigheden die in het algemeen een groter gevoel van welbevinden geven. Er wordt daarom ook wel gezegd dat ACT een way of life is. De ‘T’ van therapy, kan dus evengoed staan voor training.
De zes veranderstrategieën van ACT zijn:
- contact maken met het huidige moment (hier-en-nu),
- openstaan voor alle ervaringen (acceptatie),
- loskomen van de letterlijke inhoud van gedachten en gevoelens (defusie),
- perspectief innemen en handelen vanuit je bewust-zijn (zelf-als-context),
- weten wat je diep in je hart belangrijk vindt om te doen, (waarden) en
- hiervoor kiezen en dat doen wat ervoor nodig is, ondanks hindernissen (toegewijd handelen).
Het ACT4life-model: procesdiagnostiek en interventies in één
ACT is geworteld in het functioneel contextualisme en gebouwd op de Relational Frame Theory (RFT). Kort gezegd: gedrag ontstaat door een samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren. Wat je hebt meegemaakt, wat er nu gebeurt en hoe je er intern op reageert, vormen samen je gedrag.
De zes ACT-strategieën zijn krachtig, maar niet bedoeld voor willekeurige toepassing. Timing, context en doel bepalen hoe je ze inzet. Als ACT-professional analyseer je gedrag in samenhang – dit wordt procesdiagnostiek genoemd. Alleen dan kun je doen wat écht werkt. Het standaard hexaflex-model biedt hiervoor te weinig houvast.
ACT4life combineert de bewezen strategieën van Acceptance and Commitment Therapy (ACT) met inzichten uit o.a. rouwverwerking, motivatie en gedragsverandering. Het biedt een helder kader om vastgeroeste patronen te doorbreken en flexibeler om te gaan met uitdagingen – groot of klein.
In onze trainingen leer je vanaf dag één ACT-interventies toe te passen vanuit de context, hulpvraag en veranderfase van je cliënt. Zo lever je maatwerk en sluit je precies aan op wat werkt. De combinatie van gedragsonderzoek en interventies met hetzelfde praktische instrument, maakt onze ACT-training echt uniek.
Het instrument dat je leert te gebruiken, is simpel, zeer visueel en direct toepasbaar. Niet alleen jij, ook je cliënten zullen het snel begrijpen en zelf kunnen gebruiken in hun dagelijks leven.
Je krijgt bovendien een gezamenlijke taal om complexe bio-psychosociale processen helder te maken, wat de samenwerking met cliënten (en hun systeem), maar ook collega’s makkelijk maakt.
Dankzij de symboliek in ons gedragsverklaring en -veranderingsmodel, kun je het volledig aanpassen aan je cliënt. ACT4life is daardoor geschikt voor elke doelgroep, leeftijd, hulpvraag of situatie.
Het ACT4life-model: krachtig en praktisch
- Direct toepasbaar diagnostisch instrument – van snelle gedragsanalyses tot diepgaande functionele analyses.
- ACT-strategieën in actie – naadloos inzetten binnen dezelfde beeldspraak als de diagnostiek.
- Klachten en oorzaken inzichtelijk – bespreekbaar maken wat écht speelt.
- Gerichte interventies – ontdekken welke aanpak binnen jouw vakgebied leidt tot verandering.
- Zelfstandigheid van cliënten versterken – leren ACT-strategieën in het dagelijks leven toe te passen.
- Duidelijk gedragskader – begrijpen en beïnvloeden van individueel en groepsgedrag.
- Eenvoudige en krachtige taal – helder communiceren over interne processen.
- Bewustwording van je eigen rol – effectief aansluiten bij je cliënt.
- ACT-strategieën herkennen en versterken – zowel cognitief als lichaamsgericht.
- Regie terug bij de cliënt – verantwoordelijkheid nemen, gemotiveerd veranderen en inzicht krijgen in gedragspatronen zonder schuldgevoel.
Bronnen
De grondlegger (Monique Samsen) heeft voor de ontwikkeling van het ACT4life-model gebruik gemaakt van inzichten uit het functioneel contextualisme, de Relational Frame Theory en de evidence based cognitieve gedragstherapie Acceptance and Commitment Therapy en deze gecombineerd met kennis over rouw/acceptatie, psychologie en verandering/motivatie uit o.a. circumplex-model van Russel (1980), transtheoretisch model van Prochaska en DiClemente (1982), rouwfasenmodel van Kübler-Ross en Kessler (2014), duale procesmodel van Stroebe en Schut (1999), leerkuil van Nottingham (2016), schematherapie van Young en Klosko (1999) en het ABC-model van Ellis (1991). Daarnaast is er gebruik gemaakt van kennis opgedaan uit literatuuronderzoek rondom gedragswetenschap, neuropsychologie enzovoort.
Ga in onderstaand artikel op een korte ontdekkingstocht door het ACT4life-model
